Warsztaty „Przemoc – czemu to też mnie dotyczy?”

Przemoc … to ciągle wielki problem w naszym kraju i na świecie. Właściwie nie ma kraju czy społeczności nie dotkniętej przemocą. Niestety przemoc obecna jest w mediach, w domach, szkołach, w pracy czy instytucjach. To wielki problem, który zagraża życiu, zdrowi, szczęściu nas wszystkich.

Dlatego tak ważne jest uświadamianie czym jest przemoc. Naprzeciw temu wychodzimy codziennie, starając się prowadzić zajęcia, spotkania i szeroko rozumiana profilaktykę przeciw przemocy. Zawsze podkreślając – STOP PRZEMOCY!

Spotkanie z jednym z najbardziej cenionych psychologów w Brzegu , który od lat współpracuje z naszą młodzieżą, rodzinami Sebastianem Plutą, zorganizował Hufiec Pracy w Brzegu.

Co to jest przemoc, i dlaczego dotyczy ona nas? na to pytanie odpowiadał Sebastian Pluta.

Sebastian Pluta to znany i ceniony psycholog, który prowadzi swoją praktykę w Brzegu - Centrum Rozwoju i Wsparcia" w Brzegu. Pracuje również w Punkcie Pomocy Kryzysowej w Brzegu. Od lat zajmuje się problemem m.in. przemocy.

Najprościej można powiedzieć, że przemoc to posługiwanie się siłą fizyczną, ale czy tylko? No właśnie nie. Bo przemoc to także intencjonalne działanie sprawcy, którego celem jest porządkowanie ofiary, to naruszanie prawa i dóbr osobistych, to także stosowanie szkód psychicznych.

Jedna osoba ma wyraźną przewagę nad drugą, jest silniejsza fizycznie, psychicznie, materialnie, zawodowo, społecznie i w wymiarze tej przewagi oddziałuje na osobę słabszą, po to, by zmusić ją do podporządkowania swoim życzeniom.

Sprawca działa z intencją wobec ofiary, która jest od niego słabsza, narusza jej prawa i dobra osobiste, powodując cierpienia i szkody. Sprawcy przemocy mają najczęściej - w deklaracjach i we własnym mniemaniu - dobre intencje. Są przekonani, że nie mieli innego wyjścia" i "musieli" użyć przemocy. Gdyby tylko ofiara coś zrobiła lub nie, to byłoby inaczej. On przecież chciał dobrze i gdyby "tylko": zamilkła, poszła sobie, nie odzywała się,, niczego nie chciała, nie narzekała, była cicho - jednym słowem "umiała się zachować" i "była lepszą żoną, która wie, gdzie jej miejsce" - nie "musiałby" jej bić. To tylko niektóre przykłady "dobrych intencji" osoby stosującej przemoc w rodzinie.

Jest to intencjonalne działanie lub zaniechanie działania. Ktoś sadzi, że wie co jest dla drugiego dobre lub daje sobie prawo do decydowania w jego imieniu. Jest, przy tym, przekonany, że ten drugi powinien mu się podporządkować i zaspokoić jego życzenia. Nieważne jest tu stanowisko drugiej osoby, jej zdanie, chęci i potrzeby - ma być tak jak on sobie życzy.

Działanie lub zaniechanie jednej osoby narusza prawa i dobra osobiste drugiej. Jedna osoba daje sobie prawo, by drugą uderzyć, obrazić, skrytykować, zabrać coś, nie dać. Nie liczy się z jej potrzebami, życzeniami, protestami, uczuciami. Traktuje daną osobę, jak przedmiot - pozbawiony praw.

Osoba wobec której stosowana jest przemoc, doznaje cierpienia, szkód fizycznych i psychicznych. Szkody mogą być wymierne i niewidoczne i niedostrzegalne, natychmiastowe i odroczone w czasie.

Stosującego przemoc będziemy nazywali sprawcą, a doznającego - ofiarą. Te pojęcia nie określają tego jakimi są ci ludzie, lecz wyłącznie rolę którą przyjmują w konkretnej relacji międzyludzkiej. Można być np. ofiarą w relacji z mężem a jednocześnie być sprawczynią przemocy wobec własnych dzieci.

Warto zdawać sobie sprawę z tego, że ofiara jest słabsza i sama ma ograniczone możliwości samoobrony. Z czasem, często przejmuje punkt widzenia sprawcy i zaczyna myśleć, że rzeczywiście "sama sobie jest winna".

Obie strony mają coraz bardziej zniekształcone widzenie sytuacji. Sprawca oskarża ofiarę o odpowiedzialność za przemoc, którą stosuje, a ofiara wierzy mu i myśli, że tak właśnie jest. W rzeczywistości jednak, to ten - kto ma przewagę i za pomocą siły stara się zmusić drugą osobę do określonego zachowania - stosuje przemoc. I to on jest odpowiedzialny za swoje zachowanie. Niezależnie od tego co robiła i jak reagowała ofiara.

Role - "sprawcy" i "ofiary", dokładnie pokazują kto co robi: sprawca - sprawuje przemoc, a ofiara ponosi szkody; sprawca jest w ataku, a ofiara w obronie.

Przemoc fizyczna - naruszanie nietykalności fizycznej (popychanie, szarpanie, ciągnięcie, szturchanie, klepanie, klapsy, ciągniecie za uszy, włosy, szczypanie, kopanie, bicie ręką, pięścią, uderzenie w twarz tzw. „policzek”, przypalanie papierosem, duszenie, krepowanie ruchów itp.

Przemoc psychiczna - naruszenie godności osobistej ( przymus, groźby, obrażanie, wyzywanie, osadzanie, ocenianie, krytykowanie, straszenie, szantażowanie, grożenie, nieliczenie się z uczuciami, krzyczenie, oskarżanie, obwinianie, oczernianie, krzywdzenie zwierząt, czytanie osobistej korespondencji, ujawnianie tajemnic, sekretów, wyśmiewanie, lekceważenie.

Przemoc seksualna - naruszenie intymności. Przemoc seksualna polega na zmuszanie osoby do aktywności seksualnej wbrew jej woli, kontynuowaniu aktywności seksualnej, gdy osoba nie jest w pełni świadoma, bez pytania jej o zgodę lub gdy na skutek zaistniałych warunków obawia się odmówić. Przymus może polegać na bezpośrednim użyciu siły lub emocjonalnym szantażu. Np.: wymuszanie pożycia, obmacywanie, gwałt, zmuszanie do niechcianych praktyk seksualnych, nieliczenie się z życzeniami partnerki/partnera, komentowanie szczegółów anatomicznych, ocenianie sprawności seksualnej, wyglądu, itp.;

Przemoc ekonomiczna - naruszenie własności. Przemoc ekonomiczna wiąże się celowym niszczeniem czyjejś własności, pozbawianiem środków lub stwarzaniem warunków, w których nie są zaspokajane niezbędne dla przeżycia potrzeby. Np.: niszczenie rzeczy, włamanie do zamkniętego osobistego pomieszczenia, kradzież, używanie rzeczy bez pozwolenia, zabieranie pieniędzy, przeglądanie dokumentów, korespondencji, dysponowanie czyjąś własnością, zaciąganie pożyczek "na wspólne konto", sprzedawanie osobistych lub wspólnych rzeczy bez uzgodnienia, zmuszanie do spłacania długów, itp

Zaniedbanie - naruszenie obowiązku do opieki ze strony osób bliskich. Jest formą przemocy ekonomicznej i oznacza np.: nie dawanie środków na utrzymanie, pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, brak pomocy w chorobie, nie udzielenie pomocy, uniemożliwianie dostępu do miejsc zaspokojenia podstawowych potrzeb: mieszkania, kuchni, łazienki, łóżka, itp.;

Co należy pamiętać!

Polskie prawo ściga sprawców przestępstw przeciwko osobom bliskim za:

znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny - art. 207 Kodeksu Karnego (k.k.),
grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona - art. 190 k.k. (przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego),
stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia określonego stanu - art. 191 k.k.
doprowadzenie innej osoby do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem (zgwałcenie) oraz doprowadzenie w ten sam sposób innej osoby do poddania się innej czynności seksualnej lub wykonania takiej czynności - art. 197 k.k. (przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego), UWAGA! Przestępstwo to popełnia również mąż, gwałcąc własną żonę!
uporczywe uchylanie się od wykonania ciążącego z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki. przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to narażanie jej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych (uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego) - art. 209 k.k. (przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego, organu opieki społecznej lub właściwej instytucji).
kradzież lub kradzież z włamaniem na szkodę osoby najbliższej - art. 278 k.k. i art. 279 k.k. (przestępstwa ścigane na wniosek pokrzywdzonego),
niszczenie, uszkadzanie cudzej rzeczy lub czynienie jej niezdatną do użytku - art. 288 k.k. (przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego),
porzucenie małoletniego poniżej lat 15 albo osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, wbrew obowiązkowi troszczenia się - art. 210 k.k.,
uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego poniżej lat 15 albo osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru - art. 211 k.k.
doprowadzenie małoletniego poniżej lat 15 do obcowania płciowego lub poddania się innej czynności seksualnej - art. 200 k.k.
rozpijanie małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju - art. 208 k.k.

Punkt Pomocy Kryzysowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Brzegu wraz z Zespołem Interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminie Brzeg rozpoczął kampanię profilaktyczną przeciw przemocy w rodzinie.

W przestrzeni publicznej pojawiły się wymowne bilbordy z hasłem kampanii;„Prawdziwa MIŁOŚĆ nie powinna boleć. Nie tłumacz osoby, która krzywdzi – przemocy nic nie usprawiedliwia”. Prowokacyjnie na ludzkiej skórze słowo MIŁOŚĆ ułożone zostało z różnych obrażeń ciała tj. siniaki, zadrapania, rozcięcia itp. Są to elementy, które na pierwszy rzut oka nie kojarzą się nikomu z miłością. Może to budzić kontrowersje, obrzydzenie, odrazę.

Przecież miłość to coś pięknego. Uczucie, które uskrzydla, daje siłę do działania - ale czy na pewno??? Prawdziwa miłość tak. Toksyczna nie. Często pod pozorem miłości i troski o drugą osobę krzywdzimy ją. Kontrolujemy, poniżamy, obrażamy, krytykujemy, zaniedbujemy, uderzamy. Miłość i szacunek wyklucza przemoc. Jeśli się kogoś prawdziwie kocha to się go nie krzywdzi! Żadne zachowanie ofiary nie usprawiedliwia przemocy! To sprawca jest zawsze winien - nie ofiara. Odpowiedzialność za czyny spoczywa na osobie stosującej przemoc, która mylnie uważa, iż ma prawo kontroli i władzy nad innymi. Przerzucanie odpowiedzialności i winy na ofiarę to typowe zachowanie usprawiedliwiające.

- na terenie miasta Brzeg działają instytucje, w których można zgłosić przemoc w rodzinie;

Komenda Powiatowa Policji w Brzegu - Robotnicza 10
Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy Urzędzie Miasta w Brzegu
jeżeli w rodzinie przemoc jest wynikiem nadużywania alkoholu - Robotnicza 12

Placówki oświatowe na terenie miasta Brzeg (żłobki, przedszkola, szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe- jeżeli w rodzinie są dzieci uczęszczające do tych placówek)
Placówki ochrony zdrowia na terenie miasta Brzeg ( przechodnie POZ – lekarz rodziny, pielęgniarka środowiskowa, Brzeskie Centrum Medyczne. To tam osoba, która doznała uszkodzeń ciała może otrzymać bezpłatne zaświadczenie lekarskie o poniesionych obrażeniach)
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Brzegu - B. Chrobrego 32a
Punkt Pomocy Kryzysowej w Brzegu - Piastowska 29
Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Brzeg - Piastowska 29a

Kampania finansowana ze środków Gminy Brzeg w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii.

red. M.W.

Zródło: http://ppk.mops-brzeg.pl/